Η Μαρία Πυρουνάκη Λιωνή γεννήθηκε στην Αθήνα. Έκανε τις βασικές σπουδές της στην Ψυχολογία (BA) στο Deree Pierce College. Συνέχισε στο Ball State University στην Αθήνα από όπου αποφοίτησε το 1976 με Master στη Συμβουλευτική Ψυχολογία. Το 1994 πήρε το διδακτορικό της στην Κοινωνική Ψυχολογία, από το University of Bath, στην Αγγλία, με θέμα: «Greekadolescents’ conceptions of community transactions».
Είναι κάτοχος του Ευρωπαϊκού Πιστοποιητικού Ψυχοθεραπείας από το European Association for Psychotherapy (EAP).
Από το 1974 έως το 1976 εκπαιδεύτηκε και έκανε πρακτική εξάσκηση στο Αθηναϊκό Κέντρο Μελέτης του Ανθρώπου (Α.Κ.Μ.Α.) στη θεωρία Γενικών Συστημάτων, στην Ψυχολογική Αξιολόγηση, στις Δυναμικές της Αστικής Οικογένειας και στην Διεργασία Ομάδας.
Από το 1989 έως το 1993 ειδικεύτηκε στη Συστημική Ψυχοθεραπεία και στην Οικογενειακή Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία στο Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων.
Είναι ενταγμένη στο Μητρώο Εκπαιδευτών και Εκπαιδευτριών Σ.Ε.Κ. του Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. (Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης Δομών) με Αριθμό Μητρώου: 21001.
Η κύρια ασχολία της είναι η ομαδική, οικογενειακή και ατομική ψυχοθεραπεία και η ψυχολογική συμβουλευτική, η εποπτεία σε ανθρώπινα συστήματα (φορείς, οργανισμούς, συμβουλευτικά κέντρα, κ.α.), η συστημική εκπαίδευση και εποπτεία ψυχοθεραπευτών και τέλος, η διεπαγγελματική ψυχοκοινωνική εκπαίδευση και ατομική ή ομαδική εποπτεία.
Είναι εκπαιδεύτρια σε ενδοεπιχειρησιακά και διεπιχειρησιακά σεμινάρια στελεχών επιχειρήσεων και οργανισμών (από το 1989 έως σήμερα).
Οργάνωσε και διηύθυνε επί τετραετία το Γραφείο Ανθρωπίνων Σχέσεων στα Ναυπηγεία Ελευσίνας (1992-1996).
Είναι επιστημονική σύμβουλος και υπεύθυνη εκπαίδευσης στελεχών σε δύο προγράμματα κοινωνικής παρέμβασης (Φιλική Φωλιά Ελευσίνας (1975-2005) και Κατασκηνώσεις “Χαρούμενα Παιδιά- Χαρούμενα Νιάτα” (από το 1975 έως σήμερα).
Ως συνεργάτις του Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων είναι εκπαιδεύτρια και επόπτρια του προγράμματος εκπαίδευσης: «Πρόγραμμα Ειδίκευσης στη Συστημική Θεραπεία» (ΠΕΣΘ) για ειδικούς ψυχικής υγείας (τμήματα Αθήνας, Περιφέρειας και Θεσσαλονίκης) (10/2004 έως σήμερα). Επίσης διετέλεσε υπεύθυνη και εκπαιδεύτρια του διετούς Διεπαγγελματικού Εκπαιδευτικού Προγράμματος «Ανθρώπινα Συστήματα: Διευρύνοντας τους επαγγελματικούς ορίζοντες» (2001 έως 2006). Ήταν υπεύθυνη και εκπαιδεύτρια του μονοετούς προγράμματος εκπαίδευσης: «Εκπαίδευση στη Συστημική Προσέγγιση: Συστημική Σκέψη και Εφαρμογές», για επαγγελματίες ψυχικής υγείας (1998-2001). Ήταν συνυπεύθυνη στον σχεδιασμό και τη διεξαγωγή της βιωματικής εκπαίδευσης λειτουργών μέσης εκπαίδευσης στον Σχολικό Επαγγελματικό Προσανατολισμό και στη Συμβουλευτική (Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο) (10/1999-3/2000). Τέλος έχει διατελέσει υπεύθυνη του τριετούς Προγράμματος Πρωτογενούς Πρόληψης για τη Δυτ. Αττική “Νόημα στη Ζωή μας” του Οργανισμού Κατά των Ναρκωτικών ΟΚΑΝΑ, που σχεδίασε και υλοποίησε το Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων (3/1996-5/1999), σε 12 Δήμους και Κοινότητες.
Ήταν συνεργάτις του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, στο Κέντρο Συμβουλευτικής (3/2003 έως 6/2011) και εκπαιδεύτρια στα μεταπτυχιακά του προγράμματα (2008 –2012).
Ήταν συνυπεύθυνη στο σχεδιασμό και εκπαιδεύτρια-επόπτρια του τριετούς εκπαιδευτικού προγράμματος «Συμβουλευτική και Εμψύχωση», που εκπόνησε το κοινωφελές σωματείο «Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Ανάπτυξης» (2001-2006).
Ήταν εκπαιδεύτρια στο Πρόγραμμα Εξομοίωσης Παιδαγωγών, του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο μάθημα Οικοσυστημική Παιδαγωγική (9/2003-1/2004).
Σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων ήταν επόπτρια των δύο συμβουλευτικών κέντρων κατά της ενδοοικογενειακής βίας στην Αθήνα και στον Πειραιά (Ιαν.-Δεκ. 2009).
Ήταν εξωτερική επόπτρια σε σπουδάστριες του μεταπτυχιακού προγράμματος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης «Συμβουλευτική Ψυχολογία και Συμβουλευτική στην Εκπαίδευση, την Υγεία, την Εργασία» (10/2010 έως 06/2011).
Έχει συμμετάσχει με παρουσιάσεις, ανακοινώσεις και ομάδες εργασίας σε πολλά ελληνικά και διεθνή συνέδρια.
Είναι μέλος της European Association for Psychotherapy (EAP) και ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Συστημικής Θεραπείας (ΕΛ.Ε.ΣΥ.Θ.), καθώς και του Σωματείου «Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Ανάπτυξης». Είναι μέλος στα εξής: Σύλλογος Ελλήνων Ψυχολόγων (Σ.Ε.Ψ.), Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία (ΕΛ.Ψ.Ε.), British Psychological Society (B.P.S.), European Family Therapy Association (E.F.T.A.).
Οι τομείς ενδιαφέροντός της για έρευνα και εφαρμογές είναι το Εσωτερικό Παιδί στη Συστημική Ψυχοθεραπεία, η χρήση έργων Τέχνης στη Συστημική Ομαδική Ψυχοθεραπεία και στην εκπαίδευση ψυχοθεραπευτών καθώς και η Πρωτογενής Πρόληψη στην Ευρύτερη Κοινότητα.